İzmir sokak lezzetleri denildiğinde ilk olarak akla gelen gevrek, boyoz, bomba olsa da elbette listemiz bunlarla sınırlı değil. İzmir’in 500 yıllık geçmişe sahip sübye şerbetinden şambali tatlısına, İzmir usulü kokorecinden söğüşüne kadar sokak lezzetleri listesi uzayıp gidiyor. İşte İzmir’in meşhur 12 farklı sokak lezzeti…
Herkesin tahmin edeceği üzere İzmir sokak lezzetleri listesinin birinci sırasında gevrek bulunmaktadır. Türkiye’nin geleneksel lezzetleri arasında bulunan simit İzmir’de gevrek olarak adlandırılmaktadır. İzmir gevreği ile İstanbul simidi arasındaki fark pekmezleme süreciyle alakalıdır. İstanbul simidinde pekmezleme soğuk olarak yapılırken İzmir gevreğinde pişirilerek yapılmaktadır. Gevrek daha sert ve çıtır yapıdayken simit daha kalın ve yumuşak bir forma sahiptir. Bu yönüyle İzmir gevreği Ankara simidi ile de benzerlik göstermektedir.
Midye denilince akla ilk gelen destinasyonlardan biri İzmir’dir. Türkiye’nin Ege ve Marmara bölgelerinde taze olarak elde edilen midye bir çeşit dolma çeşididir. Midye dolması, kara veya mavi midyenin pişirildikten sonra içinin pilav ile doldurulmasından elde edilir.
Midye, kurşun ve kadmiyum gibi ağır metaller içermesinin yanı sıra pek çok kirli etken maddeleri bünyesinde toplayabilmektedir. Dolayısıyla gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek için tüketilen midyenin temiz sulardan elde edildiğinden emin olunmalıdır.
Boyoz İzmir sokak lezzetleri listesinde coğrafi işaretli ürünler arasında bulunmaktadır. İzmir boyozu ilk kez 1492’de Sefarad Yahudileri tarafından Anadolu mutfağına kazandırılmıştır. İzmir boyozu un, şeker, tuz ve ayçiçeği karışımından elde edilmektedir. Bu nedenle mayasız hamur işi sınıfında yer alır.
İzmir boyozunun tahinli, peynirli, patatesli, ıspanaklı ve kabaklı çeşitleri de bulunmaktadır.
Coğrafi işaretli ürünler arasında olan sokak lezzetlerinden bir diğeri de İzmir kumrusudur. İzmir sokak lezzetleri listesinde bulunan İzmir kumrusu bir çeşit sandviçtir. Simit hamuruna benzeyen az tuzlu bir hamurdan üretilmektedir. Şeklinin kumru kuşunun gövdesini andırmasından dolayı kumru ismi verilmiştir.
İzmir kumrusu sade olarak satılabildiği gibi içerisine domates, turşu, yeşil biber, İzmir tulum peyniri, sucuk, salam, kaşar peyniri konularak da satılmaktadır. Ancak orijinal İzmir kumrusu Bergama tulum peyniri, domates, biber ve salatalıktan oluşmaktadır.
Kokoreç, koyunun ince bağırsağı ve mumbarı kullanılarak yapılan bir çeşit yemektir. Kokoreç yapımı yöreden yöreye değişiklik gösterir. İzmir usulü kokoreç ise iri yapımdır. Şişten alınan kokoreç anında ekmek arasına koyularak iri parçalar halinde doğranır. Bunun üzerine tuz, kimyon ve kırmızı biber koyulur.
Diğer birçok yörede kokoreç ince kıyım şeklinde ekmek arası yapılmaktadır. Hatta baharalar ve kokoreç birleştirilerek satır yardımıyla ince parçalar halinde kıyılır.
İzmir sokak lezzetleri listesinde yer alan İzmir söğüş kuzu kellesinin beyin dil ve yanak bölgelerinden yapılmaktadır. İnce şekilde kıyılan sakatatlar baharatlar, taze soğan ve kuru soğan ile birleştirilir. İzmir söğüş isteğe göre lavaş veya ekmek ile servis edilmektedir.
İzmir bombası veya bomba çikolatalı kremalı bisküvi çeşididir. İzmir sokak lezzetleri arasında en iyi tatlı alternatiflerinden biridir. Un, şeker, fındık kreması, kakao, sıvı yağ ve vanilya İzmir bombasının temel malzemeleri arasındadır.
İzmir bombası sıradan bir kurabiyeye benzese de aslında tarifi çok özeldir. İncecik hamur içinde akışkan çikolatadan oluşan yöresel bir tatlıdır. Çikolatanın akışkan olması yönünde İzmir bombasının sıcakken ya da ılıkken yenilmesi tavsiye edilmektedir.
İzmir sokak lezzetleri listesinde tatlı severler için önerilebilecek bir diğer alternatif de Şambali tatlısıdır. İrmikli tatlı olan Şambalinin ana malzemeleri yoğurt, irmik ve undur. Üzerine badem ya da yer fıstığı koyulabilir. En son şeker, su ve limon suyundan oluşan şerbet üzerine dökülerek servis edilir.
Şambali tatlısı Şam tatlısı olarak da bilinmektedir. Bazı yörelerde üzerine badem yerine Şam fıstığı koyularak da tüketilmektedir.
İzmir katmeri ya da daha çok bilinen yöresel ismiyle Urla katmeri İzmir başta olmak üzere Urla’nın meşhur sokak lezzetleri arasında bulunmaktadır. Ana malzemeleri un, su, tuz, maydanoz, peynir ve sıvıyağdır. İzmir katmerinin özelliği hamurundan gelmektedir. Elde incecik açılan hamur saca serilerek pişirilir. Damak zevkine göre patatesli, ıspanaklı, kıymalı türleri de bulunmaktadır.
İzmir lokması şerbetli bir tatlıdır. İzmir’in çoğu sokak aralarında, büyük kazanlarda lokma döküldüğünü görebilirsiniz. Mayalanmış hamurun kızartıldıktan sonra üzerine şerbet dökülmesi ile elde edilmektedir. İzmir lokmasının orta kısmı deliktir ve kürdana geçirilerek servis edilir.
Torpil veya külah tatlısı İzmir sokak lezzetleri listesinde yer alan kremalı bir tatlı çeşididir. Şeklinin torpile benzemesinden dolayı bu isimle anılmaktadır. Milföye benzeyen bir hamurun içerisine krema doldurulması ve üzerine pudra şekeri dökülmesi ile elde edilir. İsteğe göre fındık da Antep fıstığına batırılarak tüketilebilir.
İzmir’in en eski sokak lezzeti Sübye Şerbeti desek yerinde olacaktır. Sefarad mutfağına ait bu lezzetin tam 500 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır. Çoğu zaman deniz mahsulü sübye ile karıştırılmaktadır. Ancak İzmir’in meşhur sübye şerbeti kurutulmuş kavun çekirdeklerinden elde edilmektedir.
Ortalama bir yıl önceden kurutulan kavun çekirdekleri macun haline getirilerek su ile süzülür. Kıvamı bozaya yakın olan sübye şerbeti A vitamini ve potasyum bakımından oldukça zengindir. Özelikle yazın buzla servis edilen ferahlatıcı ve hoş kokulu bir içecektir.
İlginizi Çekebilir: Yöresel Lezzetler